Forse overnamepremies voor bedrijven, gekoppeld aan riante optie- en aandelenregelingen zorgen ervoor dat het verschil tussen de beloning van de top en de gemiddelde werknemers bij AEX-bedrijven bijzondere vormen heeft aangenomen.

Koud drie maanden was Vedior’s bestuursvoorzitter Tex Gunning in functie, toen uitzendcollega Randstad in november 2007 een overnamebod van 3,5 miljard euro op tafel legde.

Geen nood. Gunning vertrekt met een extra premie van twee jaarsalarissen, ofwel 1,57 miljoen euro, zo viel eerder deze week te lezen in het biedingsbericht van Randstad.

Het lijkt heel wat, maar Gunnings vertrekbonus stelt weinig voor vergeleken bij de vertrekregelingen van andere bazen van ondernemingen uit de Amsterdamse AEX-index.

Neem Gunnings voorganger bij Vedior, de Brit Zach Miles. Die ruimde afgelopen jaar vervroegd het veld met een beloningspakket van 9,9 miljoen euro. Miles kreeg een afkoopsom van 1,7 miljoen euro en profiteerde daarnaast fors van een aandelenpakket dat door het overnamebod van Randstad enkele miljoenen waard is geworden.

Miles' vertrekpakket uit 2007 levert hem 180 keer zo veel op als de beloning van de gemiddelde werknemer bij Vedior, blijkt uit berekeningen van Z24 op basis van het jaarverslag. Toch is deze oud-topman geen buitenbeentje.

De combinatie van hoge vertrekbonussen en het verzilveren van aandelen en opties maakte voortijdig afzwaaien bijzonder aantrekkelijk voor bestuurders van beursgenoteerde ondernemingen. Helemaal als sprake was van een overnamebod dat de koers opdreef.

Vertrekpremies voor topbestuurders waren in 2007 doorgaans hoger dan éénmaal het jaarsalaris, zoals de code Takbaksblat voorschrijft. Daarnaast stonden commissarissen toe dat vertrekkende topmannen al hun opties en aandelen mogen verzilveren, inclusief pakketten waarvoor ze nog prestaties hadden moeten leveren.

Uit een inventarisatie van jaarverslagen blijkt dat werknemers gemiddeld een stuk minder goed af waren vergeleken met cashende topmannen.

Bij ABN Amro bijvoorbeeld kwamen de gemiddelde kosten per werknemer afgelopen jaar uit op ruim 64 duizend euro. Dat is inclusief de uitgaven voor vertrekpremies en de verzilvering van personeelsopties- en aandelen als
gevolg van de overname door Fortis en consorten.

Het verschil met voormalig topman Rijkman Groenink is groot. Salaris, contante bonussen, aandelen en opties leverden Groenink in totaal 36,2 miljoen euro op, ongeveer twaalf keer zoveel als zijn beloning in 2006. Waar Groenink in 2006 vijftig keer zo veel verdiende als de gemiddelde werknemer bij ABN Amro, werd dat in 2007 door de overname van de bank 563 keer zo veel.

Ook zonder overnamebod hadden opstappende topmannen weinig te klagen. De Zweed Anders Moberg stapte afgelopen jaar vervroegd op bij Ahold en kreeg een mooie exitbonus van 3,4 miljoen euro mee. Maar dat was niet alles. Moberg had in zijn arbeidscontract tevens bedongen dat hij voorwaardelijk toegekende opties bij ontslag zonder meer mocht cashen, blijkt uit het jaarverslag over 2007.

Mobergs totale beloning over 2007 komt daardoor uit op 11,6 miljoen euro. Daarmee kreeg hij 441 keer zo veel als de gemiddelde werknemer bij Ahold.

En hoe zit het met Jan Bennink, de man van 86 miljoen? De voormalig topman van babyvoedingproducent Numico profiteerde volop van de overname door branchegenoot Danone. Bij Numico stonden commisarissen eveneens toe dat Bennink, en andere topbestuurders, voorwaardelijk toegekende aandelen en opties in één keer mochten verzilveren.

Omdat de overname van Numico eind december 2007 werd afgerond, hoeft het concern geen jaarverslag meer te publiceren. Toch valt er wel iets te zeggen over Benninks beloning, vergeleken met die van de gemiddelde werknemer bij Numico.

In 2006 verdiende Bennink 211 keer het gemiddelde bij de maker van Olvarit en Nutricia. Gemiddeld kostte een werknemer het bedrijf 43 duizend euro. Ga je uit van een zeer forse kostenstijging van 50 procent in 2007,
dan zouden Numico's kosten per werknemer afgelopen jaar op 65 duizend euro zijn uitgekomen.

Ook dan blijft Bennink's vertrekpakket indrukkwekkend. In 2007 komt de beloning van de voormalige topman in dit geval uit op 1323 keer het gemiddelde bij Numico. Een ruwe schatting, uiteraard.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl